Qoʻziqorinlar yomgʻirdan keyin elektr “suhbat” qurishi aniqlandi

Texnologiya

15 may, 18:43

Yaponiyalik olimlar “oʻrmon ahlining” elektrodlar yordamida suhbat qurishini “eshitib” qolishdi.

Maʼlum boʻlishicha, oʻrmon flora va faunasi odatda yomgʻirdan keyin turli tovushlar chiqarar ekan. Qushlar, hasharotlar va qurbaqalar shular jumlasidan. Ammo oʻrmon suhbatlarining hammasi ham inson qulogʻiga eshitilmaydi (Science Alert).

Yaponiyalik olimlar yangi tadqiqotda yomgʻir baʼzi zamburugʻlarning yer osti elektr signallari yordamida bir-biri bilan suhbat qurishiga sabab boʻlishi haqida qiziqarli maʼlumotlarni aniqladi.

Tajribada ishtirok etgan ikki xil rangdagi (Laccaria bicolor) deb nomlanuvchi kichik qizil-jigarrang qoʻziqorinlari ishtirok etdi. Ular Toxoku universitetining Kavatabi dala ilmiy markazi oʻrmonidan topildi, deb yozadi ScienceAlert.

L. bicolor — ektomikorizal qoʻziqorin boʻlib, bir nechta oʻsimliklar, jumladan, eman va qaragʻay kabi koʻplab yirik daraxtlar bilan simbiotik munosabatlar hosil qiladi. Bu ularning uglevodlar evaziga suv va oziq moddalar bilan taʼminlanishini oshiradi.

Baʼzi zamburugʻlar uy oʻsimliklarining hujayra devorlariga kirib borsa, L. bicolor kabi zamburugʻlar daraxt ildizlari atrofida yer osti “qobiqlari” hosil qiladi. Bu qobiqlar iplarning ildizlariga oʻxshash koʻrinishga ega boʻladi. Ular qoʻziqorinlarning oʻsishini taʼminlaydi va ular bilan muloqot qilish imkonini beruvchi oʻzaro bogʻlangan tizimlarni hosil qiladi.

Tadqiqotda olimlar oʻrmon izi boʻyida topgan oltita L. ikki rangli qoʻziqorin guruhiga elektrodlar biriktirdilar. Tadqiqotchilar bir necha kun davomida qoʻziqorinlarning millivolt (mV) bilan oʻlchangan elektr salohiyatini kuzatdilar. Maʼlum boʻlishicha, yomgʻirdan bir-ikki soat oʻtgach, qoʻziqorinlar jonlana boshlagan.

“Boshida qoʻziqorinlar kichik elektr taʼsiriga ega edi va bu yogʻingarchilikning yoʻqligini bilan bogʻladik”, dedi Toxoku universiteti ekolog mikrobiologi Yu Fukasava. “Biroq, yomgʻirdan keyin elektr potensiali oʻzgara boshladi va bu baʼzida 100 mV dan oshib ketardi.“

Aniqlangan tebranishlar yogʻingarchilik va haroratning oʻzgarishi bilan bogʻliq. Yomgʻirdan keyin qayd etilgan elektr signallari qoʻziqorinlarning oʻziga xos “suhbati”ni koʻrsatadi.

Tadqiqotchilarning taʼkidlashicha, bu signal uzatish ayniqsa oʻrmon tagida bir-biriga yaqinroq joylashgan qoʻziqorinlar orasida kuchli boʻlgan. Afsuski, olimlar hozircha qoʻziqorinlar nima haqida astoydil gaplashishi haqida aniq bilmaydilar.